Australian Trade Minister Dan Tehan 10 ફેબ્રુઆરીએ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલ સાથે વચગાળાના વેપાર સોદાને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાના પ્રયાસોને આગળ વધારવા માટે વાટાઘાટો કરવાના છે.
Australian Trade Minister Dan Tehan આ અઠવાડિયે તેમના સમકક્ષ પીયૂષ ગોયલ સાથે વાટાઘાટો માટે ભારતનો પ્રવાસ કરશે જેથી કૃષિ અને ડેરી ક્ષેત્રો ખોલવા અંગે ભારતની આશંકાઓ વચ્ચે વચગાળાના વેપાર સોદાને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાના પ્રયાસોને આગળ ધપાવશે.
ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બર પછી Australian Trade Minister Dan Tehan ની ભારતની આ બીજી મુલાકાત હશે અને વચગાળાના સોદા બાદ દ્વિપક્ષીય વ્યાપક આર્થિક સહકાર કરાર (CECA) ને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે બંને દેશો દ્વારા જોડાયેલ મહત્વને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેહાન 10 ફેબ્રુઆરીએ નવી દિલ્હીમાં ગોયલ સાથે વાતચીત કરવા માટે તૈયાર છે.
બંને પક્ષો એ અગાઉ કહ્યું હતું કે તેઓ ડિસેમ્બર 2021 સુધીમાં વચગાળાના વેપાર સોદાને પૂર્ણ કરવાનો ઇરાદો ધરાવે છે પરંતુ વિવિધ કારણોસર સમયરેખાને વળગી રહી શક્યા નથી, આ બાબતથી પરિચિત લોકોએ જણાવ્યું હતું.
“Australian Trade Minister Dan Tehan વર્ષના અંત સુધીમાં સંપૂર્ણ CECA પૂર્ણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને પાંચ મહિનામાં તેમની બીજી મુલાકાત સફળ પરિણામ આપવા માટે તેમની વ્યક્તિગત પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે,” ઓસ્ટ્રેલિયન હાઈ કમિશનર બેરી ઓ’ફેરેલે મંગળવારે જણાવ્યું હતું.
“વાટાઘાટકારો માલ અને સેવાઓ, ઊર્જા અને સંસાધનો, લોજિસ્ટિક્સ અને પરિવહન, ધોરણો, મૂળના નિયમો અને સેનિટરી અને ફાયટોસેનિટરી (એસપીએસ) પગલાં સહિત વચગાળાના કરાર માટે પરિણામોની શોધ કરી રહ્યા છે,” તેમણે કહ્યું.
બંને દેશોના વાટાઘાટકારો “2022 ના અંત સુધીમાં સંપૂર્ણ CECA માટે વાટાઘાટો પૂર્ણ કરવાના સંદર્ભમાં વચગાળાના કરાર માટેના પરિણામો જોઈ રહ્યા છે”, ઓ’ફેરેલે ઉમેર્યું.
આ બાબતની સીધી જાણકારી ધરાવતા બે ભારતીય અધિકારીઓએ નામ ન આપવાની વિનંતી કરતાં જણાવ્યું હતું કે બંને દેશો CECA પર ઝડપથી વાટાઘાટો કરવા પ્રતિબદ્ધ છે અને તે દિશામાં વાટાઘાટો આગળ વધી રહી છે.
“સામાન અને સેવાઓમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને ઉદાર અને ઊંડો બનાવવા માટે ટૂંક સમયમાં વચગાળાના કરાર માટે પ્રયાસો ચાલુ છે, ત્યારબાદ સંપૂર્ણ CECA, જેના માટે 2022 ના અંત સુધીમાં વાટાઘાટો પૂર્ણ થવાની અપેક્ષા છે,” તેમાંથી એકે જણાવ્યું હતું.
બીજા અધિકારીએ કહ્યું કે ભારત બહુપક્ષીય અથવા દ્વિપક્ષીય વેપાર સોદાઓ પૂર્ણ કરતી વખતે તેના કૃષિ, ડેરી અને મત્સ્યઉદ્યોગ ક્ષેત્રની સુરક્ષા કરશે. ભારત જેવા વિકાસશીલ અને વસ્તી ધરાવતા દેશ માટે, વંચિતોની ખાદ્ય સુરક્ષા સર્વોચ્ચ મહત્વ ધરાવે છે, જેમાં તેની કૃષિ અને ખેત ક્ષેત્રોના રક્ષણનો સમાવેશ થાય છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.
કૃષિ ક્ષેત્રને સુરક્ષિત રાખવા માટેની ભારતની પ્રતિબદ્ધતા નવેમ્બર 2019 માં પ્રાદેશિક વ્યાપક આર્થિક ભાગીદારી (RCEP)માંથી બહાર નીકળવાના વડા પ્રધાનના છેલ્લી ઘડીના નિર્ણયમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે, જોકે તે સૌથી મોટા વેપાર બ્લોક્સમાંનું એક છે, એમ બીજા અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
ભારત RECP માંથી બહાર નીકળી ગયું કારણ કે તેને એવી આશંકા હતી કે આ સોદો સ્થાનિક બજારમાં ચાઈનીઝ માલસામાનથી ભરાઈ શકે છે, અને ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડમાંથી દૂધ ડેરિવેટિવ્સની સસ્તી આયાત ભારતીય ડેરી ઉદ્યોગ માટે હાનિકારક હશે, એમ તેમણે ઉમેર્યું હતું.
RCEP વૈશ્વિક વસ્તીના લગભગ 30%ને આવરી લે છે, તે $25.8 ટ્રિલિયન અથવા વૈશ્વિક જીડીપીમાં લગભગ 30% યોગદાન આપે છે, અને માલ અને સેવાઓના વૈશ્વિક વેપારમાં $12.7 ટ્રિલિયન અથવા તેનાથી થોડો વધારે હિસ્સો ધરાવે છે. તેના સભ્યો 10 આસિયાન દેશો અને ઓસ્ટ્રેલિયા, ચીન, જાપાન, ન્યુઝીલેન્ડ અને દક્ષિણ કોરિયા છે.
જો કે, ઓ’ફેરેલે જણાવ્યું હતું કે ઓસ્ટ્રેલિયા CECA ને “સુરક્ષિત અને સમૃદ્ધ ઈન્ડો-પેસિફિકના તેમના વિઝનને પહોંચાડવા માટે ભારત અને ઓસ્ટ્રેલિયા માટે મહત્વપૂર્ણ” માને છે. બંને પક્ષો આર્થિક નિખાલસતા અને નિયમો આધારિત ટ્રેડિંગ સિસ્ટમને સમર્થન આપે છે અને “અમે જાણીએ છીએ કે મજબૂત અર્થતંત્રો આપણા નાગરિકો જે તકો શોધે છે તે પ્રદાન કરે છે”, તેમણે ઉમેર્યું.
ભારતીય અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે ડેરી અને કૃષિ ઉત્પાદનોની આયાત સાથે સંકળાયેલા ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે વેપાર સોદા અંગે વાટાઘાટો અંગેની આશંકા ખોટી છે. “વાટાઘાટો સંપૂર્ણપણે વેપારની પરસ્પર લાભદાયી વસ્તુઓ પર કેન્દ્રિત છે, અને ભારતે ઓસ્ટ્રેલિયાને [ડેરી અથવા કૃષિ] ક્ષેત્રોમાં બિલકુલ ઓફર કરી નથી,” એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
તેમણે ભારતીય કિસાન યુનિયન (BKU) ના પ્રવક્તા રાકેશ ટિકૈતના ટ્વિટ પર પ્રતિક્રિયા આપી હતી જેમાં કહ્યું હતું કે સરકાર ઑસ્ટ્રેલિયા સાથે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કરશે જે દૂધની આયાતને ₹20-22 પ્રતિ લિટરના દરે મંજૂરી આપશે, જે સ્થાનિક સ્તરે ઉત્પાદિત દૂધની છૂટક કિંમત કરતાં ઘણી ઓછી છે. લગભગ ₹50-55 પ્રતિ લિટર.
આ ટ્વીટના જવાબમાં કેન્દ્રીય મત્સ્યોદ્યોગ, પશુપાલન અને ડેરી મંત્રી પરષોત્તમ રૂપાલાએ પણ કહ્યું કે આ એક અફવા છે. “પશુપાલન અને ડેરી વિભાગ સાથે વિચારણા હેઠળ ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે ભારતમાં ડેરી ઉત્પાદનોની આયાત પર કોઈ જકાત છૂટનો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી,” તેમણે કહ્યું.
