જો કે હિન્દુ ધર્મમાં આખા વર્ષ દરમિયાન અનેક તહેવારો ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ પાંચ દિવસીના Diwali ના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. પાંચ-દિવસીય Diwali તહેવાર દરમિયાન દરેક દિવસ ચોક્કસ તહેવારને સમર્પિત છે. આ તહેવારનો મુખ્ય તહેવાર Diwali છે એટલે કે લક્ષ્મી પૂજન, હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, કારતક મહિનાની અમાવાસ્યાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે, જ્યારે અંગ્રેજી કેલેન્ડર મુજબ, આ તારીખ ઓક્ટોબર અથવા નવેમ્બર મહિનામાં આવે છે. ધનતેરસ, નરક ચતુર્દશી, લક્ષ્મી પૂજા, ગોવર્ધન પૂજા અને ભાઈ બીજ જેવા તહેવારો Diwaliના તહેવાર દરમિયાન ઉજવવામાં આવે છે, જે અંધકાર પર પ્રકાશ અને અનિષ્ટ પર સારપની જીતનું પ્રતીક છે. આ વર્ષે Diwaliનો તહેવાર 2 નવેમ્બર 2021 થી 6 નવેમ્બર 2021 સુધી ઉજવવામાં આવશે.
એવું કહેવાય છે કે Diwali પર દેવી લક્ષ્મી તેમના ભક્તોના ઘરે આવે છે, તેથી તેમના સ્વાગત માટે ઘણા દિવસો અગાઉથી ઘરોની સફાઈ કરવામાં આવે છે. ઘર-આંગણાને રંગબેરંગી રોશની અને રંગોળીની ડિઝાઇનથી શણગારવામાં આવે છે. આખું ઘર દીવાઓ પ્રગટાવીને રોશન કરવામાં આવે છે અને ઘણી સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે, ફટાકડાની સાથે જોરદાર આતશબાજી કરવામાં આવે છે. ચાલો ધનતેરસથી લક્ષ્મી પૂજન અને ભાઈ બીજ સુધીના પાંચ દિવસીય Diwaliના તહેવારની મહત્વપૂર્ણ તિથિઓની સંપૂર્ણ સૂચિ પર એક નજર કરીએ…
Diwaliની મહત્વપૂર્ણ તિથિઓ અને સંપૂર્ણ શિડ્યુલ
ધનતેરસ- 02 નવેમ્બર 2021, મંગળવાર
નાની Diwali- 03 નવેમ્બર 2021, બુધવાર
લક્ષ્મી પૂજા – 04 નવેમ્બર 2021, ગુરુવાર
ગોવર્ધન પૂજા – 05 નવેમ્બર 2021, શુક્રવાર
ભાઈ બીજ – 06 નવેમ્બર 2021, શનિવાર
ધનતેરસ
આ વર્ષે ધનતેરસનો તહેવાર 2 નવેમ્બર 2021 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે, જે પાંચ દિવસીય Diwali તહેવારનો પ્રથમ દિવસ છે. ધનતેરસના દિવસે ધન્વંતરી જયંતિ પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે નવા વાસણો કે ઘરેણાંની ખરીદી કરવી ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
નાની Diwali અથવા નરક ચતુર્દશી
નાની Diwaliનો તહેવાર એટલે કે નરક ચતુર્દશી આ વર્ષે 3 નવેમ્બર 2021ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ નરકાસુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો, તેથી આ તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. પાંચ દિવસીય Diwali તહેવારનો આ બીજો દિવસ છે.
લક્ષ્મી પૂજા
પાંચ દિવસીય Diwali તહેવારનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ તહેવાર Diwali એટલે કે લક્ષ્મી પૂજન આ વર્ષે 4 નવેમ્બર 2021ના રોજ છે. આ દિવસે પૂજા કરવાનો સૌથી શુભ મુહુર્ત સાંજે 6:09 થી 8:04 સુધીનું છે. આ દિવસે ધનની દેવી લક્ષ્મીની વિધિવત પૂજા કરવામાં આવે છે અને આખું ઘર માટીના દીવાઓથી રોશન કરવામાં આવે છે.
ગોવર્ધન પૂજા
ગોવર્ધન પૂજાનો તહેવાર લક્ષ્મી પૂજાના બીજા દિવસે એટલે કે 5 નવેમ્બર 2021ના રોજ ઉજવવામાં આવશે, જે પાંચ દિવસીય Diwali તહેવારનો મુખ્ય તહેવાર છે. આ દિવસે ગોવર્ધન પર્વતની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેમને વિવિધ સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ અર્પણ કરવામાં આવે છે. આ દિવસે ઘણી જગ્યાએ પડવો ઉજવવામાં આવે છે અને આ દિવસે ધંધાના નવા ચોપડા અને વહી ખાતા ખોલવા શુભ માનવામાં આવે છે.
રાત્રીના 10 પછી ફટાકડા (Crackers) ફોડવા ઉપર પ્રતિબંધ : ફટાકડા વેચી કે ફોડી શકાશે નહીં
ભાઈ બીજ
Diwaliના તહેવારનો છેલ્લો તહેવાર એટલે કે ભાઈ બીજ આ વર્ષે 6 નવેમ્બર 2021ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ તહેવાર ભાઈ-બહેન વચ્ચેના પ્રેમભર્યા સંબંધને સમર્પિત છે. આ દિવસે બહેનો પોતાના ભાઈઓને તિલક લગાવીને ભોજન કરાવે છે. આ સાથે તે તેના ભાઈઓને લાંબા આયુષ્ય, સારા સ્વાસ્થ્ય અને સુખી જીવનની શુભેચ્છા પાઠવે છે.